Zelf composteren!
Voordelen (toelichting onderaan artikel):
- Verkleint de afvalstroom;
- Levert gratis plantenvoeding op en bodemstructuurverbetering;
- Zorgt voor meer biodiversiteit.
Hoe, wat en waar composteren?
Bij kleine hoeveelheden is het wenselijk om oude bloemstengels en dergelijke ter plekke te breken /verknippen en als mulchlaag tussen de beplanting te strooien of onder een heester te leggen. Bij grote hoeveelheden gebruik je vaak een composthoop, compostcontainer of bij hout een takkenwal of iets dergelijks (zie onder).
Algemene tips:
- Bij het opzetten van een nieuwe composthoop kan je een paar handjes vol half verteerd materiaal uit een andere hoop overbrengen om de compostering sneller opgang te helpen met microleven;
- Een open composthoop of -bak plaats je het best op een wat beschaduwde plek om uitdroging te voorkomen. Een composthoop mag behoorlijk vochtig zijn, maar niet nat, want er moet ook lucht/zuurstof bij voor een goede compostering anders krijg je rotting. Hoe groter de hoop hoe minder snel hij uitdroogt.
- Een gesloten compostcontainer droogt niet snel uit en kan evt. ook in de zon staan (extra warmte bevordert de compostering)
- Hoe fijner het materiaal, hoe sneller de compostering (vergelijk met eten fijnkauwen);
NB er dient wel wat lucht/zuurstof in de hoop te blijven zitten anders krijg je rotting)
- Mengen van soorten afval (vooral vers groen vs bruine stengels) versnelt de compostering. Probeer dus te vermijden dat er 1 soort plantenresten in een dikke laag ontstaat. Maak evt. een “wachthoopje” om geleidelijk bij de composthoop te doen.
- Hoe groter de hoop wordt opgezet, hoe hoger de temperatuur kan oplopen en hoe meer onkruidzaden, plantenziektes dood gaan;
- Omzetten van de composthoop/opnieuw mengen bevordert de composteersnelheid;
Wel composteren op composthoop
- Snoeiafval in stukjes van 5-8 cm max. ½ cm dik.
- Grasmaaisel in dunne laagjes want anders gaat het rotten of schimmelen
- Bladeren
- Eierschalen liefst vergruizeld
- Koffiefilters en papieren theezakjes (NB koffiepads en theezakjes bevatten steeds vaker plastic. Ook niet gezond in gebruik trouwens.)
- Rauwe groenten en fruit
- Houtsnippers evt. in dunne laagjes tussen groenafval beter direct onder een heester of als padbedekking;
- Plantenresten anders dan onkruidwortels
- Koolstofrijk karton met mate om het stikstofrijke groene materiaal sneller bacterieel te laten omzetten.
- Citrusschillen al dan niet biologisch
Niet composteren op composthoop
- Grond ( dit is al gecomposteerd en remt de andere compostering)
- Potgrond ( dit is al gecomposteerd en remt de andere compostering)
- Afbreekbaar plastic (dit verteert alleen in industriële composteerinstallaties)
- Plastic theezakjes, koffiepads (bestaan voor 25% uit plastic!)
- Gekookte etensresten (gaat rotten, stinken en trekt muis en rat aan)
- Vetten (verteert niet en trekt muis/rat aan)
- Kattenbakkorrels en –poep
- Onkruid, zieke planten, aardappelschillen indien de compost gebruikt wordt voor de moestuin, anders kan het geen kwaad afgezien van de wortels van wortelonkruiden als zevenblad welke het composteren kunnen overleven.
- Coniferentakken (maak hiervan een takkenwal)
- Vlees en botjes (trekt oa muis en rat aan)
- Hout/ houtige stengels dikker dan ½ cm
Hout composteren:
Hout composteert/verteert in omstandigheden waar water en zuurstof moet zijn (dus diep onder de grond slecht (zuurstof tekort), aan de oppervlakte goed, boven de grond slecht (watertekort). Vochtig hout is een voedingsbron (van schimmels, kevers en ander klein gedierte) maar ook een belangrijke schuilplek (in het hout en tussen takken./stammen) en broedplek. Houten stammetjes kan je gebruiken als padmarkering, ingegraven boomstam als insectenhotel, takken op een takkenril als schuilplek voor dieren en als afscheiding. Door hout te versnipperen kan het makkelijker verteren. Jonge takken bevatten relatief meer voeding dan oud hout.
Voordelen van composteren toelichting
- Milieu: groente-, fruit- en tuinafval bestaat voor een groot deel uit water. Het transport daarvan kost nodeloos energie.Compost van elders bevat geregeld resten plastic en erger en dient ook getransporteerd te worden en is verpakt in plasticzakken. NB Tuingrond bevat vaak turf van Oost-Europese natuurgebieden = ook veel transport en aantasting van koolstofopslag (broeikaseffect);
- Egel- en vogelvoer. De beestjes die de plantenresten afbreken zijn weer het voedsel van dieren als egels, vogels, kikkers;
- Compost is een belangrijke mineralenbron voor moestuinplanten, fruitbomen, rozen en veel gesnoeide struiken. Halfverteerd materiaal wordt ook door regenwormen de grond in getrokken die met hun gangetjes in de grondzorgen dat regenwater makkelijker kan worden opgenomen in de bodem en lucht/zuurstof bij de wortels kan komen die dat nodig hebben. De wormen mengen grond en organisch materiaal waardoor bacteriën en schimmels de mineralen beschikbaar kunnen maken voor planten; In de siertuin is er meestal geen gebrek aan voeding maar bodemverbetering vooral op arme zandgrond, compacte kleigrond is gewenst. Dit laatste pleit dus voor oppervlaktecompostering ter plekke.
- Kleine beestjes. In en op stengels en bladeren zitten allerlei beestjes, geregeld haast onzichtbaar klein/verscholen, die op de composthoop nog een kans hebben te blijven leven, maar in de groencontainer het leven laten